Pedodonti (Çocuk Diş Hekimliği)
Pedodonti ya da çocuk diş hekimliği 0-14 yaş grubu çocukların süt ve daimi dişlerinin sağlığını korumayı ve oluşan hastalıkları tedavi etmeyi amaçlayan ana bilim dalıdır.
Çocuk Diş Hekimliği (Pedodonti)
Çocuk Diş Hekimliği, 0-15 yaş grubundaki bireylerin ağız ve diş sağlığı ile ilgilenen uzmanlık dalıdır. Beş yıllık temel diş hekimliği eğitiminden sonra çocuklarda süt ve daimi dişlerin gelişimi ve tedavisi, çocuklarda davranış yönlendirme teknikleri, çocuk psikolojisi, çocuklarda ortodontik problemlerin önlenmesi, engelli ve küçük yaştaki çocuklarda genel anestezi ve sedasyon altında diş tedavisi üzerine dört yıl süreyle eğitim alan diş hekimi Çocuk Diş Hekimliği uzmanı (Pedodontist) ünvanını almaktadır.
Süt Dişlerinin Önemi
Çocuklarda normal şartlarda 6 aydan 3 yaşına kadar toplam 20 adet süt dişi ağız içerisine sürmektedir. Bu 20 adet süt dişi 6 yaşından itibaren 12 yaşına kadar sırayla yerlerini daimi dişlere bırakırlar. Bu süre zarfında süt dişlerinin sağlıklı olması gerekmektedir. Çünkü süt dişleri besinleri çiğnemenin yanında estetik olarak görev yapmaktadırlar. Çünkü diş çürüğü çocukları psikolojik olarak etkilemektedir. Ayrıca sağlıklı dişler çocukların konuşmayı öğrenme döneminde kelimelerin ağızdan düzgün çıkmasını sağlamaktadır. Son olarak süt dişleri altından gelecek olan daimi dişlere rehberlik etmektedirler. Dolayısıyla bu dişlerin sağlıklı olması daimi dişlerin problemsiz olarak ağız içerisine sürmelerini (çıkmalarını) sağlamaktadır.
Çocuklarda Süt ve Daimi Diş Çürükleri
Diş çürüğüne neden olan ağız içerisindeki bakterilerdir. Doğumda bebeklerin ağzında bakteri bulunmamaktadır. Daha sonra çocukla temas halindeki kişilerin ağız içerisindeki bakteriler çocuğa geçiş yapmaktadır. Bu durum süt dişleri ağız içerisine sürene kadar problem teşkil etmemektedir. Ancak bebeğin süt dişleri sürdüğünde gece beslenmesine bağlı olarak veya biberon ile şekerli süt verilirse biberon çürüğü denilen süt dişi çürüklerine neden olmaktadır. Başlangıç halindeki süt dişi çürükleri tedavi edilmez ve çocuğun diş temizliği uygun bir şekilde yapılmazsa ileriki aylarda sürecek olan süt dişleride çürür. Süt dişleri çürük olan çocukların yüksek ihtimalle daimi dişlerinde de çürük oluşacaktır. Çünkü diş çürüğü enfeksiyöz (yayılımcı) bir hastalıktır. Dişteki çürük ilerlediğinde sinirlere ulaşır ve ağrılı bir durum olan diş apsesine neden olur. Tüm bu komplikasyonları önlemek için çocuğumuzu 6 aylıktan itibaren düzenli olarak çocuk diş hekimliği uzmanına muayene ettirmeliyiz.
Çocuklarda Koruyucu Tedaviler
Dişlerin çürümesini engellemek için bir takım uygulamalar yapılmaktadır. Bunlar florid uygulaması ve fissür örtücü tedavileridir. Jel veya vernik şeklindeki florid diş yüzeylerine fırça veya silikon kaşık ile 6 ayda bir diş hekimi tarafından uygulanır. Florid uygulamasıyla diş minesi diş çürüğüne neden olan bakterilerin ürettiği asite karşı daha dayanıklı hale gelir. Bu işlemin klinik koşullarda profesyonel kişilerce uygulanması gerekmektedir.
Süt azı ve daimi dişlerin çiğneyici yüzeyleri pürüzlü olmaktadır. Bu yüzeylere besin artıkları birikmekte ve çürük oluşabilmektedir. Dişlerin çiğneyici pürüzlü bölgeleri fissür örtücü denilen akışkan dolgu maddesiyle ince bir tabaka ile doldurularak bu bölgelerde oluşabilecek çürük önlenmiş olur.
Çocuklarda Süt Dişi ve Daimi Diş Dolguları
Süt dişlerinde çürük oluştuğunda bu çürüğün bir an önce temizlenip uygun bir dolgu materyali ile tedavi edilmesi gerekmektedir. Çünkü süt dişlerinde oluşan çürük daimi dişlerde de çürümeye neden olmaktadır. Günümüzde küçük yaştaki çocuklarda motivasyonu arttıran sarı, mavi, pembe, kırmızı ve beyaz gibi dolgular mevcuttur. Ayrıca daimi dişlerde ve ön dişlerde kullanılan estetik dolgularda mevcuttur.
Süt Dişlerinde Kanal Tedavisi
Süt dişindeki çürük dolgu ile tedavi edilmezse bakteriler sinir ve kan damarlarının bulunduğu pulpaya kadar ilerler ve dişte ağrıya bunun sonucu olarak diş apsesine neden olabilmektedir. Böyle durumlarda enfeksiyonun vücuda yayılma ihtimali vardır. Bu durumdaki süt dişinin çürüğü temizlenir ve daha sonra süt dişi kanalları dezenfekte edilir ve ardından uygun bir kanal dolum materyali ile doldurulur. Süt dişlerinin kanallarını doldurmak için kullanılan kanal materyali rezorbe olabilen (eriyebilen) özellikte bir maddedir ve süt dişinin altından gelen daimi dişin ağız içerisine sürmesini (çıkmasını) engellememektedir.
Çocuklarda Ortodontik Tedavi ve Yer Tutucu Uygulamaları
Çocuklarda parmak emme, dil itimi, uzun dönem biberon kullanımı gibi dişlerin kapanışının bozulmasına neden olan zararlı alışkanlıklar olabilmektedir. Böyle durumlarda dişlere takılan akrilik veya sabit apareyler ile bu alışkanlıklar engellenir ve ilerleyen dönemde oluşacak tedavisi daha zor ve uzun zaman alan ortodontik problemlerin önüne geçilmiş olur.
Apse ile kökleri rezorbe olan (eriyen), çürükten dolayı aşırı madde kaybı olan veya travmaya uğrayan süt dişlerinin çekimi gerekebilmektedir. Süt dişi erken dönemde kaybedildiğinde ağızdaki diğer dişler boşluğa doğru kaymaktadır ve ilerleyen dönemde ortodontik problemlere neden olmaktadır. Çekilen dişlerin yanındaki dişlerin boşluğa kaymasını engellemek için duruma göre sabit veya hareketli yer tutucu yapılması gerekmektedir. Böylece çekilen dişlerin altındaki daimi dişlerin yerleri korunmuş olur ve zamanı geldiğinde ağız içerisine sürerler (çıkarlar).
Çocuklarda Genel Anestezi ve Sedasyon Altında Diş Tedavisi
Diş hekimi korkusu olan hastalar, küçük yaştaki çocuklar, kooperasyon bozukluğu olan hastalar ve engelli çocukların tüm diş tedavileri genel anestezi veya sedasyon altında tek seansta yapılabilmektedir.